“Η πιο τραγική μορφή απώλειας δεν είναι η απώλεια της ασφάλειας· είναι η απώλεια της δυνατότητας να φανταστείς ότι τα πράγματα μπορούν να γίνουν διαφορετικά.”
– Ernst Bloch, Η αρχή της ελπίδας
“Πρέπει να συνεχίζεις, δε μπορώ να συνεχίσω, θα συνεχίσω.”
– Samuel Beckett, Ο ακατονόμαστος
Η συνέλευση re/traverse* δημιουργήθηκε το φθινόπωρο του 2021 έπειτα από ένα κάλεσμα της πρόσφατα αυτοδιαλυμένης Συνέλευσης για την Κυκλοφορία των Αγώνων. Συγκροτήθηκε από άτομα που το προηγούμενο διάστημα είχαμε βρεθεί σε αγώνες και κινηματικές πρωτοβουλίες, όπως η συνέλευση Solidarity With Migrants, η καμπάνια Υγεία Χωρίς Αποκλεισμούς, φεμινιστικές/κουήρ κινητοποιήσεις και αγώνες ενάντια στο lockdown. Ως υποκείμενα που κοινωνικά, έμφυλα και ταξικά βιώναμε -και βιώνουμε- αποκλεισμούς και αδιέξοδα, κινητοποιηθήκαμε στην κατεύθυνση της συλλογικοποίησης και όχι του ατομισμού και της απομόνωσης που επέβαλε η κρατική διαχείριση της πανδημίας. Η επεξεργασία των πρόσφατων κινηματικών μας εμπειριών, η απόπειρα εκτίμησης του νέου πολιτικού πεδίου και η αναγνώριση της ανάγκης για επινόηση νέων τρόπων ανταγωνιστικής πολιτικής δράσης αποτέλεσαν το αντικείμενο των πρώτων, διαμορφωτικών μας συζητήσεων.
Αρχίσαμε από την κοινή διαπίστωση ότι η τότε πρόσφατη έναρξη της πανδημικής κρίσης διασταυρώθηκε με μία σειρά πολλαπλών κρίσεων του σύγχρονου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και οργάνωσης της κοινωνικής ζωής. Οι πολλαπλές, πλανητικές κρίσεις που διεξάγονται σε παράλληλο χρόνο (υγειονομική, περιβαλλοντική, ενεργειακή, γεωπολιτική, οικονομική) δεν είναι παρά η παροντική αποτύπωση της κρίσης της καπιταλιστικής ολότητας και η απόπειρα για μία αναδιάρθρωση προς όφελος της κυριαρχίας και της εκμετάλλευσης. Είναι η νέα πραγματικότητα του καπιταλισμού της καταστροφής, ενός καπιταλισμού που για να επιβιώσει από τις αντιφάσεις του λαμβάνει μορφές ολέθριες για τις ζωές μας.
Σταδιακά αναγκαστήκαμε να αναγνωρίσουμε ότι απέναντι σε αυτή τη σαρωτικά κρισιακή συνθήκη, η ανταγωνιστική δράση φαίνεται να στέκεται σαστισμένη. Δίχως να πιστεύουμε ότι διανύουμε μία περίοδο πλήρους υποχώρησης του κοινωνικού ανταγωνισμού -μοριακές αντιστάσεις, κινήματα, εξεγέρσεις έχουν αναδυθεί εντός και εκτός συνόρων- οι υπάρχουσες αντιστάσεις δεν δείχνουν ικανές να αναχαιτίσουν την συνεχή υποτίμηση των ζωών μας. Η πολυπλοκότητα της συγκυρίας και της αναδιάρθρωσης, η αναβαθμισμένη καταστολή που πλέον αξιοποιεί τα νέα εργαλεία που προσέφερε η κρατική εφαρμογή των lockdown, η ραγδαία αλλαγή των όρων της κοινωνικής ζωής, η παρατεταμένη κρίση των καθιερωμένων πολιτικών μορφών που εξάντλησε τα όρια δομών, συλλογικών διαδικασιών και αναλύσεων, τείνουν να παγιώσουν μία νέα συνθήκη αποπροσανατολισμού που κινείται μεταξύ αμηχανίας και δυσφορίας.
Στην προσπάθειά μας, αρχικά να αντιληφθούμε και στη συνέχεια να υπερβούμε αυτή τη συνθήκη, έγινε φανερό ότι χρειαζόμασταν ευέλικτους τρόπους συζήτησης και συνδιαμόρφωσης. Απέναντι στην ακαμψία και τη δογματική βεβαιότητα της ενιαίας πολιτικής γραμμής, επιλέξαμε να επεξεργαστούμε το υπάρχον με υβριδικές μορφές διαλόγου που θα εμπεριέχουν τη διαφωνία και τη διαρκή κίνηση. Ήδη από τους πρώτους μήνες ζωής της συνέλευσης, αρχίσαμε να επεξεργαζόμαστε επιμέρους πεδία ενασχόλησης -όπως η υγεία, η ψηφιακή αναδιάρθρωση και ο δημόσιος χώρος- με σχετική αυτονομία στα περιεχόμενα, τις μορφές και τις κινηματικές συνδέσεις. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουμε να δράσουμε επανορθωτικά απέναντι στην απαξίωση της δέσμευσης και να απελευθερώσουμε ροές έμπνευσης, φαντασίας και δημιουργικότητας που προς το παρόν μοιάζουν μπλοκαρισμένες.
Θα ήταν ψέμα αν λέγαμε ότι η διαρκής διαπραγμάτευση των εργαλείων με τα οποία συλλογικοποιούμαστε και πράττουμε είναι μία διαδρομή χωρίς δυσκολίες, ειδικά σε ένα περιβάλλον που μοιάζει συντριπτικό. Είναι όμως ένας τρόπος με τον οποίο προσπαθούμε να αγκαλιάσουμε την πολυπλοκότητα της συγκυρίας, αντί αυτή να μας παραλύσει ή να μας επιστρέψει σε παλιές μονοδιάστατες απαντήσεις. Είναι το μέσο για να μπορούμε από καλύτερη θέση να προκαλέσουμε ρωγμές στο υπάρχον, σημεία τομής και κυκλοφορίας αγώνων ή/και επιμέρους μοριακών αρνήσεων και να επανεφεύρουμε αυτόνομες κοινότητες αγώνα πιο πολλαπλές, πιο συμπεριληπτικές, πιο μαχητικές. Επιθυμία μας είναι να αναβαθμίσουμε την οργάνωση της αντίστασής μας σε μία σειρά πεδία όπως εργασία/ανεργία/επισφάλεια, πλεονάζοντες πληθυσμοί/μετανάστευση, δημόσιος χώρος/αποκλεισμοί και να την επεκτείνουμε σε άλλα, όπως στέγαση, περιβάλλον, επιθυμία/σεξουαλικότητα/φύλο και σώμα/υγεία/ασθένεια.
Όπως πιθανώς έχει ήδη φανεί, αυτό που μας συγκροτεί και μας ενώνει δεν είναι η επίκληση σε κάποια κοινή, αφηρημένη ιδεολογική ή πολιτική ταυτότητα. Αυτό που έχουμε και αυτό που είμαστε είναι ευτυχώς αρκετά πιο περίπλοκο. Είναι η συλλογική μας θέληση να συμμετέχουμε στους αγώνες εκκινώντας από την κοινωνική, ταξική και έμφυλη θέση μας και η προσπάθειά μας να επεξεργαζόμαστε τη δράση μας αυτή με τρόπο αντι-ιεραρχικό και οριζόντιο. Είναι το βλέμμα προς την κινηματική μνήμη των προηγούμενων γενεών και η ριζοσπαστική φαντασία που μας βοηθάει να συνδεθούμε με τις εμπειρίες των άλλων. Είναι η απόστασή μας τόσο από τον ανεπεξέργαστο ακτιβισμό όσο και από τη θεωρητική ενατένιση που χαρακτηρίζει τις παραδοσιακές πολιτικές ομάδες. Είναι η επιθυμία να πολιτικοποιήσουμε το προσωπικό και συλλογικό μας βίωμα, με τρόπους που θα οξύνουν τον κοινωνικό ανταγωνισμό και θα αναταράσσουν την επικράτεια του κράτους, του κεφαλαίου, της πατριαρχίας. Είναι η επιτακτική μας ανάγκη να διασχίσουμε ξανά την έξοδο από την κόλαση, να φανταστούμε τη σημερινή -τη δική μας- κοινωνική απελευθέρωση.
*************
*retraversée είναι η διαδρομή που επαναδιασχίζεται, που την ακολουθείς ξανά και ξανά, είτε μηχανικά επειδή δεν έχεις πού αλλού να πας, ή επειδή πιστεύεις ότι θα σε οδηγήσει κάπου αλλού, ή επειδή έχεις χαθεί, ή καμιά φορά επειδή η διαδρομή η ίδια έχει αλλάξει. Στο retraverse, το σύμπαν που ορίζεται όχι από γραμμικότητες και θεαματικές στιγμές, αλλά από πεισματικές επαναδιασχίσεις, επιτρέπονται οι κυκλικές επαναλήψεις και οι διαδρομές αβέβαιου προορισμού